Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije
Država Konstantina Dragaša i okolne državeKonstantin Dragaš Dejanović je bio srpski velmoža koji je u drugoj polovini XIV veka vladao delovima severoistočne Makedonije, jugoistočne Srbije i jugozapadne Bugarske. Bio je sin sevastokratora Dejana i Teodore Nemanjić, a vlast je delio sa bratom Jovanom, do njegove smrti 1378. ili 1379. godine. Braća su posle Maričke bitke 1371. godine postali otomanski vazali[1], a sam Konstantin je poginuo 1395. godine, predvodeći pomoćne odrede u bici na Rovinama. Ženio se dva puta, a njegova ćerka Jelena se 1392. godine udala za vizantijskog cara Manojla II (1391—1425) i bila je majka poslednjih vizantijskih careva Jovana VIII (1425—1448) i Konstantina XI (1449—1453). Zajedno sa majkom i bratom je pomogao svetogorske manastire, a grad Ćustendil, u današnjoj Bugarskoj, nazvan je po njemu.
Poreklo i porodica
Konstantin je rođen u braku velmože Dejana (rodonačelnika Dejanovića) i Teodore (Evdokije) Nemanjić, ćerke kralja Stefana Dečanskog (1322—1331) iz njegovog drugog braka sa Marijom Paleolog, iz bočne linije vizantijske dinastije Paleologa (bila je praunuka vizantijskog cara Mihajla VIII (1261—1282) i unuka njegovog trećeg sina Konstantina). Njen brat je bio gospodar Tesalije i Epira Simeon Siniša (1359—1370), a polubrat Dušan Silni (kralj 1331—1346, car 1346—1355). Konstantin je imao i starijeg brata Jovana Dragaša, sa kojim je delio vlast.
Oženio se nepoznatom plemkinjom sa kojom je najverovatnije imao dvoje dece:
Jelenu, koja se udala za vizantijskog cara Manojla II
Jakova, koji je primio islam i kao Jakub jedno vreme upravljao njegovim posedima
Drugi put se oženio Evdokijom iz porodice Velikih Komnina, sa kojom nije imao dece. Ona je bila ćerka trapezuntskog cara Aleksija III (1349—1380) i Teodore Kantakuzin, iz bočne linije Kantakuzina.
Život i vladavina
Nakon smrti sevastokratora Dejana, sredinom XIV veka, vladavinu njegovim posedima preuzeli su njegovi sinovi Jovan i Konstantin. Oni su, zajedno sa svojom majkom Teodorom (Evdokijom), bogato obdarivali svetogorske manastire, pogotovo Hilandar, Pantelejmon i Vatoped[1].
Posle Maričke bitke 1371. godine, u kojoj su poginuli njihovi susedi Vukašin (1365—1371) i Uglješa Mrnjavčević, braća Dragaš su, kao i njihov naslednik Marko Mrnjavčević (1371—1395), postali vazali sultana Murata I (1359—1389). Jovan Dragaš je umro 1378. ili 1379. godine, nakon čega je Konstantin nastavio da samostalno vlada njihovom državom. Na čelu svojih snaga, učestvovao je, kao otomanski vazal, u bici na Rovinama 17.03.1395. godine. Pored njega, kao otomanski vazali, protiv vlaškog vojvode Mirče (1386—1418) borili su se i knez Stefan Lazarević (knez 1389—1402, despot 1402—1427) i kralj Marko Mrnjavčević, koji je pred bitku, prema narodnom predanju, rekao:„Molim Gospoda da bude hrišćanima pomoćnik, a ja neka budem prvi među mrtvima u ovom ratu“. Vlaške snage su odnele pobedu u bici, tokom koje su poginuli i Marko i Konstantin. Nakon bitke, njegov sin Jakov (Jakub) je nasledio njegovu državu, ali su Osmanlije, tokom narednih godina, preuzele sve njegove posede.
U istorijskim izvorima na srpskom jeziku, Konstantin se pominje sa titulom gospodin, dok se u onima na grčkom jeziku pominje kao kir i autentes, dok neki autori smatraju da je nosio titulu despot Srbije[1]. Grad Velbužd, kod koga su srpske snage predvođene njegovim dedom (Stefanom Dečanskim) i ujakom (Dušanom Silnim) potukle u bici Bugare 1330. godine, nalazio se u sastavu njegove države. Osmanlije su grad po njemu nazivali Konstantinova Banja odnosno Köstendil, a taj naziv se, u nešto iskvarenom obliku, održao do danas, kao Ćustendil
